غیرت دینی؛ جلسه سوم- محرم ۱۴۰۴
توضیحات:
خلاصه جلسه سوم
نشانه‌های غیرت دینی
۱. تولی و تبری: که بحث آن گذشت
۲. امر به معروف و نهی از منکر:
• در قرآن کریم امر به معروف و نهی از منکر دلیل برتری اسلام بر سایر ادیان و اقوام بیان شده: «کُنتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْکِتَابِ لَکَانَ خَیْرًا لَّهُم مِّنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَکْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ»
• در منابع روایی از امام باقر (ع) نقل است که: «بِها تُقامُ الْفَرائِضُ» به وسیله آن بقیه واجبات به پا می‌شوند.
• امر به معروف و نهی از منکر حکم عقل هم هست؛ چرا که نظارت اجتماعی باعث می‌شود زندگی اجتماعی میسر شود.
- ترک منکر لازم است اما کافی نیست. باید در برابر منکر ایستاد. از امیرالمومنین (ع) آمده است که هرکس به عمل قومی راضی شود، پس با آن‌ها در آن عمل شریک است.
- در امر به معروف و نهی از منکر تنبه فرد غافل به امر و نهی مقدم است. فرد اول باید به نفس عمل آگاه باشد تا سپس به سوی معروف یا ترک حرام دعوت شود.
ـ این امر دائمی است، انقطاع‌بردار نیست.
ـ در اجرای آن نیز باید قاطع بود. امری که غضب خداوند را در پی داشته، تعارف‌بردار نیست؛ البته هزینه هم دارد.
۳. بدعت‌ستیزی
- بدعت در کلام علامه مجلسی بدین معناست که چیزی بعد از پیامبر (ص)، با این ادعا که جز دین است، ارائه شود و برای آن مستند دینی یا دلیل عقلی که به ظاهر دین بخورد، ارائه نشود.
- اباعبدالله (ع) در دوران خودش با بدعت روبرو بود. امام در نامه به مردم بصره فرموده بودند که در روزگار کنونی سنت پیغمبر (ص) مرده است و بدعت زنده شده. یزید البته به بدعت اکتفا نکرده و برای از بین بردن دین آمده بود.
اهمیت بدعت‌ستیزی:
• رسول گرامی اسلام (ص): «بدترین امور آن است که باعث بدعت شود. بدانید هر بدعتى گمراهى است، بدانید که هر گمراهى فرجامش آتش است»
• امیرالمومنین (ع): «ما هَدمَ الدِّینَ مثلُ البِدعِ» هیچ چیز مانند بدعت دین را از بین نمی‌برد.
- بدعت از دیدگاه ماهیتی: زمانی بدعت لازم است که در دین خلا و کمبودی وجود داشته باشد. در اسلام این ادعا را داریم که چنین نیست و دین اسلام اکمل و خاتم است.
مستندات:
۱. «کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ...»؛ آیه شریفه 110، سوره مبارکه آل عمران.
۲. «فذَلِکُمُ اللَّهُ رَبُّکُمُ الْحَقُّ...»؛ آیه شریفه 32، سوره مبارکه یونس.
۳. «وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ...»؛ آیه شریفه 104، سوره مبارکه آل عمران.
۴. «الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا...»؛ آیه شریفه 2، سوره مبارکه نور.
۵. «ثُمَّ أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ تَقْتُلُونَ أَنْفُسَکُمْ...»؛ آیه شریفه 85، سوره مبارکه بقره.
۶. «فَمِنْهُمُ الْمُنْکِرُ لِلْمُنْکَرِ بِیَدِهِ وَ لِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ، فَذَلِکَ الْمُسْتَکْمِلُ لِخِصَالِ الْخَیْرِ؛ وَ مِنْهُمُ الْمُنْکِرُ بِلِسَانِهِ وَ قَلْبِهِ وَ التَّارِکُ بِیَدِهِ، فَذَلِکَ مُتَمَسِّکٌ بِخَصْلَتَیْنِ مِنْ خِصَالِ الْخَیْرِ وَ مُضَیِّعٌ خَصْلَةً؛ ...»؛ نهج‌البلاغه، حکمت ۳۷۴.
۷. «مَا هَدَمَ اَلدِّینَ مِثْلُ اَلْبِدَعِ وَ لاَ أَفْسَدَ اَلرَّجُلَ مِثْلُ اَلطَّمَعِ»، امام على (ع): هیچ چیز مانند بدعت دین را ویران نکرد و هیچ چیز مثل طمع آدمى را تباه نساخت؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403 ق، ج 75، ص 92.
۸. «إنَّ الأمرَ بِالمَعروفِ و النَّهیَ عَنِ المُنکَرِ سَبیلُ الأنبیاءِ و مِنهاجُ الصُّلَحاءِ فریضَةٌ عَظیمَةٌ بِها تُقامُ الفَرائضُ و تَأمَنُ المَذاهِبُ و تَحِلُّ المَکاسِبُ و تُرَدُّ المَظالِمُ و تَعمُرُ الأرضُ و یُنتَصَفُ مِنَ الأعداءِ و یَستَقیمُ الأمرُ»، امام باقر (ع): امر به معروف و نهى از منکر راه پیامبران است و شیوه نیکوکاران. فریضه بزرگى است که دیگر فرایض به واسطه آن برپا مى شود و راه و روشها امن مى گردد و درآمدها حلال مى شود و حقوق و اموالِ به زور گرفته شده به صاحبانش برمى گردد و زمین آبادان مى شود و از دشمنان انتقام گرفته مى شود و کارها سامان مى پذیرد؛ کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ سوم، 1407 ق، ج 5، ص 56.
۹. «أَوْحَى اَللَّهُ تَعَالَى إِلَى شُعَیْبٍ اَلنَّبِیِّ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنِّی مُعَذِّبٌ مِنْ قَوْمِکَ مِائَةَ أَلْفٍ أَرْبَعِینَ أَلْفاً مِنْ شِرَارِهِمْ وَ سِتِّینَ أَلْفاً مِنْ خِیَارِهِمْ فَقَالَ یَا رَبِّ هَؤُلاَءِ اَلْأَشْرَارُ فَمَا بَالُ اَلْأَخْیَارِ فَأَوْحَى اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ دَاهَنُوا أَهْلَ اَلْمَعَاصِی فَلَمْ یَغْضَبُوا لِغَضَبِی»،
امام باقر (ع): خداوند متعال به شعیب پیامبر وحى فرمود که : من صد هزار نفر از مردم تو را عذاب خواهم کرد: چهل هزار نفر بدکار را، شصت هزار نفر از نیکانشان را. شعیب عرض کرد: پروردگارا! بدکاران سزاوارند اما نیکان چرا؟ خداوند عزّ و جلّ به او وحى فرمود که: آنان با گنهکاران راه آمدند و به خاطر خشم من به خشم نیامدند؛ ؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403 ق، ج 97، ص 93.
۱۰. «کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ ألسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُمُ الوَرَعَ وَالاِجتِهادَ وَالصَّلاةَ وَالخَیرَ، فَإِنَّ ذلِکَ داعِیَةٌ»، امام صادق (ع): مردم را با غیر زبان خود [به مذهب خویش] دعوت کنید، تا پارسایى و سخت کوشى [در عمل و عبادت] و نماز و خوبى را از شما ببینند؛ زیرا این ها، خود [بهترین] مبلّغند؛ کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1365 ش، ج 2، ص 78.
۱۱. «العالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ علَیهِ اللَّوابِسُ»، امام صادق (ع): کسى که زمان خود را بشناسد، آماج اشتباهات قرار نگیرد؛ کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران، دارالکتب الإسلامیه، چاپ پنجم، 1363 ش، ج 1، ص 27.
۱۲. «شَرُّ الاُمورِ مُحْدَثاتُها ألاَ و کُلُّ بِدعةٍ ضلالةٌ ألاَ و کلُّ ضَلالةٍ ففی النّارِ»، پیامبر خدا (ص): بدترین امور آن است که بدعت باشد. بدانید هر بدعتى گمراهى است. بدانید که هر گمراهى فرجامش آتش است؛ مفید، محمد بن محمد، الأمالی، تحقیق حسن استادولى و علی‌اکبر غفارى، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413 ق، ج 1، ص 188.
۱۳. «أهلُ البِدَعِ شَرُّ الخَلقِ و الخلیقةِ»، پیامبر خدا (ص): بدعت گذاران، بدترین مردم و موجودات هستند؛ کنز العمال، تحقیق محمود عمر دمیاطی، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، 1419 ق، ج 1، ص 121.
۱۴. «أهلُ البدعِ کِلابُ أهلِ النّارِ»، پیامبر خدا (ص): بدعت گذاران، سگ‌هاى اهل دوزخ هستند؛ متقی، علی بن حسام الدین، کنزالعمال، تحقیق محمود عمر دمیاطی، ب
receipt_long فایل
جزوه
mic_none صوت
سخنرانی
مداحی